Plac Kolegiacki to miejsce ciekawe i intrygujące. Schowany w cieniu spektakularnego Starego Rynku, kształtem zbliżony do ćwierci koła w przeszłości pełnił wiele ról – był cmentarzem, rynkiem, a nawet łaźnią, basenem i parkingiem. Naznaczony dramatyczną historią największego poznańskiego kościoła, ostatecznie został miejskim placem. Nowy Poznań lokowany na lewym brzegu Warty w 1253 roku nie mógł funkcjonować bez kościoła parafialnego. Świątynia stanęła w południowo-wschodnim zakolu murów miejskich w 1263 roku. Otaczał ją cmentarz farny, na początku XV wieku zamieniony na plac przykościelny. Wokół świątyni pojawiła się gęstniejąca z czasem zabudowa, przede wszystkim mieszkania duchowieństwa. Pod koniec XIV wieku podjęto decyzję o rozbudowie kościoła. Zasadniczy etap budowy gotyckiej, trójnawowej bazyliki zakończono w 1388 roku. Przetrwała zaledwie kilkadziesiąt lat, nim spłonęła w czasie wielkiego pożaru miasta w 1447 roku. Odbudowano ją większą, okazalszą i zwieńczono wysoką, strzelistą wieżą. Od XVII wieku historia kolegiaty to na przemian powodzie, huragany, uderzenia pioruna, pożary i próby odbudowy. W 1773 roku pożar spowodowany uderzeniem pioruna w wieżę był początkiem końca kolegiaty. Jeszcze próbowano ją odbudować, ale w 1777 roku zawaliła się jedna ze ścian. Trzy lata później kolejny pożar dokonał dzieła zniszczenia. Kolegiata już nigdy nie podniosła się z ruin, a w 1802 roku pozostałości budowli rozebrali Prusacy. Pusty plac nazwano Nowym Rynkiem (Neuer Markt) i urządzono na nim targowisko, a w 1894 pośrodku zbudowano łaźnię miejską. Kilka dziesięcioleci na miejscu najważniejszego poznańskiego kościoła trwała ta demitologizująca historia. Swój dalszy ciąg miała w czasie II wojny światowej, wtedy we wschodniej części placu Niemcy wykopali basen przeciwpożarowy. Już przed wojną plac nazwano Kolegiackim, ale za nową nazwą nie poszły działania przywracające temu fragmentowi Poznania historyczny kontekst. Po wojnie w części wschodniej rozplanowano trawnik, a w części zachodniej urządzono parking. Dopiero w 2019 roku rozpoczęto rewitalizację placu – zlikwidowano parking, wykonano generalny remont płyty i wyeksponowano elementy, które przypominają poznaniakom i ich gościom tragiczne, ale i piękne dzieje tego miejsca.
kurator: Danuta Książkiewicz-Bartkowiak
projekt graficzny: Iza Kolka

KATALOG